حلقه‌های میانی در عرصه فرهنگ

حجم انبوه تولید محصولات فرهنگی، ناگزیر نیازمند یک شبکه ارتباطی وسیع برای رساندن محصولات به مخاطب است. در عصر کنونی که شاهد توسعه چشمگیر ارتباطات به مدد فناوری­‌های نوین هستیم، اگرچه توزیع محصولات تغییر روش یافته یا تسهیل گردیده است، اما همچنان موضوعیت دارد.

یکی از دلایل اهمیت توزیع محصولات فرهنگی توسط حلقه­‌های میانی، تحقق بخشیدن به عدالت فرهنگی است. به این معنا که دسترسی به محصولات فرهنگی حتی برای دور افتاده‌­ترین نقاط کشور نیز فراهم شود. از دیگر دلایل اهمیت این موضوع، امکان ارتباط شبکه­‌های حلقه­‌های میانی تولیدکننده محصولات فرهنگی با حلقه‌های میانی توزیع­‌کننده­‌ی این محصولات است. تولیدکنندگان دولتی یا حتی تولیدکنندگان بخش خصوصی محصولات فرهنگی، هر کدام به توزیع­‌کنندگانی خبره دسترسی دارند که خود این توزیع­‌کنندگان نیز ممکن است دولتی یا خصوصی باشند و از طریق این توزیع­‌کنندگان نیاز خود به توزیع محصولاتشان را برطرف می­‌کنند. اما حلقه­ های میانی تولیدکننده -که به عنوان حالت سوم و چیزی غیر از دولتی و خصوصی هستند- برای توزیع محصولات خود نمی‌­توانند به خوبی از توزیع­‌کنندگان دولتی و خصوصی بهره بگیرند. در حالی که می‌­توانند ارتباطی سازنده با توزیع­‌کنندگان هم­‌سنخ خود برقرار کنند و از حلقه­‌های میانی توزیع­‌کننده به عنوان شبکه‌­ی گسترده توزیع محصولات خود بهره بجویند. در اینجا شایان ذکر است که ویژگی منحصر به فرد حلقه­‌های میانی توزیع­‌کننده در قیاس با توزیع­‌کنندگان دولتی و خصوصی ، ایجاد شبکه توزیع فراگیرتر و کم ­هزینه­‌تراست.

می‌­توان پایشگری محصولات فرهنگی را ذیل دیده‌­بانی فرهنگی دانست. لیکن پایشگری محصولات فرهنگی عرصه­‌ای تخصصی‌تر به نظر می­‌رسد. پایشگری محصولات فرهنگی را می‌­توان به دو حالت تقسیم کرد:

نخست- پایشگری پیش از توزیع عمومی ، که شامل اقداماتی همچون ممیّزی و رده­‌بندی سنی محصولات می­‌شود،

دو- دیگر پایشگری پس از توزیع عمومی، که شامل اقداماتی توصیه­‌گرانه همچون طراحی توصیه­‌نامه­ هایی در خصوص مصرف برخی محصولات فرهنگی به عموم افراد جامعه یا طراحی توصیه­‌نامه­ هایی ویژه برخی گروه­‌های اجتماعی همچون والدین، معلمان و دانش ­آموزان است.

یادداشت پیش­رو، تلاشی بود برای ترسیم تصویری از مسیر حلقه­‌های میانی و آینده­‌ی این جریان اجتماعی در تناسب با حوزه فرهنگ. هر چند مفهوم حلقه‌های میانی مفهومی نوین در عرصه حکمرانی است، و هر چند تعیین وضعیت قطعی این حلقه­‌ها با مطالعه­ ی نتایج تحقق عملی­‌شان اتفاق می­‌افتد. اما توجه به نکات مذکور در هدایت و سیاست‌گذاری جریان حلقه‌های میانی فرهنگی، به خصوص بهره­‌گیری از نیروی کم ­نظیر این جریان و کمک به تحقق حکمرانی مردمی فرهنگ  تأثیر خواهد گذاشت.

• پور عزت، علی اصغر (۱۳۸۷). مبانی دانش اداره دولت و حکومت (مبانی مدیریت دولتی). تهران: سمت.
• خامنه­‌ای، سید علی (رهبر جمهوری اسلامی ایران) (۱۳۹۸)، بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان،https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=42633.

• قربانی، علیرضا (۱۴۰۰)، دیده­بان‌­ها و نهادهای مردمی بازیگر مغفول حوزه فرهنگ (گفتگو با پایگاه اینترنتی فرهنگ سدید)، https://B2n.ir/e38525