مقدمه
این گزارش تحت عنوان «نگاهی به اقتصاد خلاق» در سال ۲۰۲۲ منتشر شده است. در مقدمه آن به مفهوم خلاقیت و اقتصاد خلاق و تفاوت بین این دو پرداخته شده و این مفاهیم به عنوان مفاهیمی در حال تکامل معرفی شده است. به طور خلاصه میتوان گفت تعریف خلاقیت بر تعامل بین ایدهها، خلاقیت انسان، مالکیت معنوی، دانش و فناوری استوار است. در حالیکه اقتصاد خلاق دربرگیرندۀ تمام صنایع متکی بر فعالیتهای خلاقانه است.
تعریف اقتصاد خلاق
تعاریف این دو مفهوم بین کشورها و سازمانهای بینالمللی بسیار متفاوت است. برای مثال، بانک توسعه آمریکا (IDB) اقتصاد خلاق (نارنجی) را به عنوان «گروهی از فعالیتها تعریف میکند که از طریق آنها ایدهها تبدیل به کالاها و خدمات فرهنگی و خلاقانه میشوند که ارزش آنها به واسطۀ حقوق مالکیت معنوی حفظ میشود». سازمان جهانی یونسکو بر ابعاد اجتماعی و اقتصادی این مفهوم تمرکز دارد. و سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO) بر اهمیت کپی رایت تمرکز میکند و صنایع را بر اساس میزان وابستگی فعالیتهای آنها به کپی رایت دستهبندی میکند.
اهمیت اقتصاد خلاق و کمک آن به توسعۀ پایدار
اقتصاد خلاق به طرق مختلف به اهداف توسعه پایدار کمک میکند. به ویژه در خصوص موضوعاتی همچون ریشهکنی فقر، برابری جنسیتی، رشد اقتصادی، صنعت، نوآوری و زیرساختها، کاهش نابرابریها و الگوهای مصرف و تولید. با توجه به اهمیت اقتصاد خلاق، کشورهای مختلف در سراسر جهان استراتژیها و سیاستهای ویژهای را در این خصوص اعمال کردهاند. اکثر کشورها یک استراتژی یا طرح ملی ویژهای را برای حمایت و توسعه صنایع خلاق در سطح ملی ایجاد کردهاند. کامبوج، جمهوری آفریقای مرکزی، هندوراس، لتونی و ترینیداد و توباگو کشورهایی بودند که اهمیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی اقتصاد خلاق را به سرعت تشخیص دادند. آنها استراتژیها و برنامههای ملی برای توسعه صنایع خلاق خود را از اواسط دهه ۲۰۰۰ تا اواسط دهه ۲۰۱۰ توسعه دادند. سایر کشورها نیز استراتژیها و برنامههای خود را در نیمه دوم دهه ۲۰۱۰ توسعه دادند. چندین کشور، بخشهای خاصی را به عنوان اولویت تجارت بینالمللی خود شناسایی کردند، که برجستهترین آنها به ترتیب شامل موسیقی، هنرهای سمعی و بصری، مد، بازیهای ویدئویی، طراحی، هنرهای نمایشی، انیمیشن و صنعت فیلم بود.
بزرگترین صادرکنندگان کالاهای خلاقانه
در این بخش از گزارش «نگاهی به اقتصاد خلاق» آمارهای کلی در خصوص کالاها و خدمات خلاقانه ارائه شده است. در مورد کالاها باید گفت اقتصادهای در حال توسعه نسبت به اقتصادهای توسعه یافته، کالاهای خلاقانه بیشتری صادر کردهاند. علاوه بر این گروه کوچکی از اقتصادها بیش از دو سوم صادرات کالاهای خلاقانه را در اختیار دارند. در سال ۲۰۲۰، چین بزرگترین صادرکننده کالاهای خلاقانه (۱۶۹ میلیارد دلار) و پس از آن آمریکا (۳۲ میلیارد دلار)، ایتالیا (۲۷ میلیارد دلار)، آلمان (۲۶ میلیارد دلار) و هنگ کنگ (۲۴ میلیارد دلار) رتبههای بعدی را به خود اختصاص دادند. عمدۀ صادرات این کالاها نیز به ترتیب شامل جواهرات، محصولات طراحی داخلی، ابزارهای رسانهای، مد و اسباببازی بود.
بزرگترین صادرکنندگان خدمات خلاقانه
کشورهای توسعهیافته به طور قابل توجهی خدمات خلاقانهتری نیز نسبت به اقتصادهای در حال توسعه صادر کردهاند. در سال ۲۰۲۰، آمریکا و ایرلند به ترتیب با ۲۰۶ و ۱۷۴ میلیارد دلار بزرگترین صادرکنندگان خدمات خلاقانه بودند و رتبههای بعدی به آلمان (۷۵ میلیارد دلار)، چین (۵۹ میلیارد دلار) و بریتانیا (۵۷ میلیارد دلار) اختصاص یافت. عمدۀ صادرات این خدمات نیز به ترتیب شامل خدمات نرمافزاری، تحقیق و توسعه، تبلیغات و تحقیقات بازار، هنرهای سمعی و بصری، اطلاعات، و خدمات تفریحی و میراث فرهنگی بود.
متن کامل این معرفی گزارش را اینجا بخوانید.